تکليف،تقليد و انتخاب مرجع تقليد براي بانوان
|
1- محاسبه زمان شروع تکليف به سالهای شمسي چگونه است؟ با توجه به اینکه هر ماه قمری حدوداً11روز از ماههای شمسی کمتر است بنابراین هرسال قمری354یا در کبیسه355 روز می باشد. بنابراین از سالهای شمسی ثبت شده در شناسنامه به اندازه ای کسر می شود تا9سال قمری تمام شده در مورد سن تکلیف دختران بدست آید. 2- آيا انسان مي تواند بدون اجتهاد واحتياط وتقليد به آنچه عقل خودش حکم می کند، عمل نمايد؟ خیر، زیرا گرچه که بین عقل و شرع تلازم وجود دارد و آنچه را شرع مقدس واجب یا مستحب دانسته عقل هم تابع آن است و آن را تأیید کرده که عقل مصلحت یا مفسده چیزی را درک کند شرع هم به انجام یا ترک آن امر می کند. (کلماحکم به العقل حکم به الشرع کلما حکم به الشرع حکم به العقل) این در صورتی است که عقل به یک مصلحت لازم الاستیفاء یا مفسده لازم الاحتراز بطور قطع و یقین پی ببرد ولی احکام«مافوق عقل» هم وجود دارد که در حقیقت مطابق با عقل است. 3- تقليد چرا؟ مگر تقليد کردن از نظر اسلام وعرف جامعه مورد مذمت قرار نگرفته؟ با وجود آنکه تقلید تنها راه انجام وظایف شرعیه نیست و اسلام عزیز با تشویق انسانها به علم آموزی راه را برای اجتهاد و درک واستنباط احکام الهی از منابعی که وجود دارد بازگذاشته حتی انتخاب دستور صلح (بااحتیاط تر) را برای محتاط صحیح می داند ولی بعنوان آسانترین راه که هم شرع و هم عقل و عرف آنرا تأیید می کند، تقلیداست که آن را از راههای عمل تکلیف می داند آن هم تقلیدی که هم آگاهانه است و هم آزادانه. زیرا که شخص مکلف خود آزادانه این راه را برگزیده و برای انتخاب مرجع تحقیق کرده و بهترین را انتخاب می کند آنهم تقلید در احکام و فروع دین است نه اصول دین که عقیده مسلمان به اصول دین باید از روی دلیل یا یقین باشد. 4- آيا در انتخاب مرجع، زن تابع همسراست يا مي تواند مرجع مستقلی داشته باشد؟ پاسخ این سوال با درج دو استفتاء بیان می شود: 5- احکام و شرايط تغيير مرجع چيست؟ گر مقلد از مرجعی تقلید کند و بعد از مدتی بفهمد که آن مرجع شرایط مرجعیت و شایستگی فتوا دادن را ندارد در این صورت بر مقلد واجب است از او عدول کند و از مرجع جامع الشرایط دیگری تقلید نماید. 6- دوشرط عدالت و اعلميت مرجع تقليد چگونه ثابت مي شود؟ عدالت عبارت از صفت نفسانی ریشه داری است که همواره انسان را به ملازمت و همراهی تقوا یعنی ترک محرمات و انجام واجبات وادار می کند. بطوری که حتی ارتکاب یا اصرار بر گناه صغیره موجب ذایل شدن عدالت است مگر آنکه توبه کند. 7- معنای رجوع به مرجع ديگر چه تفاوتی با عدول دارد؟ هرگاه کسی در تمامی احکام و مسائل شرعی، مرجع تقلید خود را تغییر می دهد و از مرجع دیگری تقلید می نماید عمل او را «عدول» می نامند و کسی که در برخی از احکام و مسائل شرعی از مرجع دیگری تقلید می کنند عمل وی را رجوع می گویند. 8- چگونه مي توان بر تقليد مرجعي که از دنيارفته، باقي ماند؟ (بقاء بر ميت) مسئله بقاء بر میت زمانی صحیح است که انسان ابتدا از مرجع زنده جامع الشرایط تقلید کند سپس آن مرجع فوت نماید و شخص بخواهد بهمان فتاوای مرجع سابق باقی بماند لذا باید بعد از فوت مجتهد، مجتهد دیگری که زنده و واجد الشرایط مرجعیت باشد انتخاب نموده و سپس به فتوای ایشان در مورد بقاء بر میت رجوع کند به هر اندازه ای که آن بزرگوار جهت بقاء بر میت اجازه داده بودند می تواند باقی بماند. زیرا حدود مجوز مراجع عظام نسبت به عمل کردن مقلد به فتاوای مرجع قبلی که فوت نموده متفاوت است: 9- فرق احتياط واجب(يااحتياط مطلق و احتياط لازم) از جهت عمل کردن با فتوا چيست؟ از جهت عمل نمودن به احکام فرق بین احتیاط واجب با فتوا در این است که در فتوا مقلد هر شخصی باید همان فتوا را انجام دهد و نمی توان از نظریه صریح و قطعی مرجع خود به دیگری رجوع کرد اما در احتیاط واجب مقلد یا به همان احتیاط عمل می کند یا می تواند با رعایت فالاعلم (یعنی فتوای مجتهدی که از جهت اعلمیت بعد از مرجع خودش واقع شده) به مرجع دیگری رجوع کند. و در مقام عمل احتیاط واجب با احتیاط مطلق یا احتیاط لازم تفاوتی ندارد. 10- اگر کسي اعمالش را بدون تقليد انجام داده تکليفش چيست؟ عمل جاهل مقصری که هنگام عمل نیز متوجه جهل خود باشد بدون تقلید کردن باطل است مگر آنکه به امید رسیدن به واقع عملی را انجام دهد و اتفاقاً با واقع یا فتوای مجتهدی که تقلید از او جایز است مطابق باشد که در این صورت صحیح است و نیازی به اعاده ندارد. به کوشش گروه فقه و احکام مدرسه علميه نرجس (س) |